Podczas 24. edycji Forum Kina Europejskiego CINERGIA swoją premierę miała wystawa fotograficzna WERKI. WAJDA. Renata Pajchel, którą przygotowało Stowarzyszenie Filmowe KinoArt.
Autorka i bohaterka ekspozycji Renata Pajchel bywa określana często jako fotosistka Andrzeja Wajdy. Na planie jego filmów spędziła prawie 30 lat, poczynając od „Wszystko na sprzedaż” (1968).
W swoim prywatnym archiwum posiada bardzo bogaty zbiór nieznanych dotąd zdjęć dokumentujących pracę ekip na planach filmowych. Fotografie te stanowią prawdziwą historię polskiego kina. Stosując nowatorską metodę robienia zdjęć aparatem w dźwiękoszczelnej obudowie, Renata Pajchel mogła bezpośrednio uczestniczyć podczas kręcenia ujęć na planie filmowym i, wykorzystując umiejętności nabyte podczas studiów na wydziale operatorskim, uchwycić żywe emocje aktorów i atmosferę sceny.
Efektem współpracy z Andrzejem Wajdą, oprócz fotosów, są zdjęcia z planów filmowych, czyli „werki”. Ich autorka posiada w swoich zbiorach prawdziwe „perełki”, których do tej pory nigdzie nie publikowała i nie prezentowała.
Przedstawione w Galerii Łódzkiego Towarzystwa Fotograficznego werki zostały osobiście wybrane przez Renatę Pajchel, sprawującą opiekę merytoryczną nad wystawą. Według autorki „to jej ostatni hołd, który chce złożyć Andrzejowi Wajdzie”.
Renata Pajchel uznawana jest za najbardziej znaną polską fotosistkę. Urodziła się 12 września 1942 roku w Warszawie. Ukończyła Wydział Operatorski łódzkiej Szkoły Filmowej. Przez 50 lat dokumentowała plany zdjęciowe.
W jej zawodowym dorobku znajdziemy fotosy do ponad stu polskich produkcji. Była obecna z aparatem przy większości filmów Andrzeja Wajdy – między innymi: „Polowanie na muchy”, „Krajobraz po bitwie”, ”Brzezina”, „Wesele”, „Ziemia obiecana”, „Człowiek z marmuru”, „Człowiek z żelaza”,”Danton”, „Dyrygent”, „Korczak”.
Współpracowała również z Krzysztofem Zanussim, Andrzejem Żuławskim, Januszem Morgensternem, Agnieszką Holland, Jerzym Hoffmanem, Krzysztofem Kieślowskim, Januszem Majewskim, Juliuszem Machulskim, Andrzejem Barańskim, Janem Jakubem Kolskim, Piotrem Szulkinem czy Witoldem Adamkiem. Podniosła zawód fotosisty do rangi sztuki.
Zmarła 10 lipca 2020 roku.
Wystawa przygotowana została w podwójnej polsko-angielskiej wersji językowej, a po premierze w Łodzi ruszyła w podróż po kraju i zagranicy.
Miejsce prezentacji:
Galeria Łódzkiego Towarzystwa Fotograficznego, ul. Piotrkowska 102
Wernisaż:
26 listopada 2019. Wystawa prezentowana była do 9 grudnia 2019 roku.
Wystawę dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.